What is Credit Score in Marathi: आजच्या आर्थिक युगात credit score म्हणजे तुमचं “loan मिळवण्याचं पात्रता प्रमाणपत्र” आहे. जर तुमचा score चांगला असेल, तर बँका तुम्हाला सहज loan, credit card देतात आणि कमी व्याजदरातही. पण जर स्कोर कमी असेल, तर loan नाकारलं जाऊ शकतं.
उदाहरणार्थ, समजा तुम्ही नवीन बाईक घेण्यासाठी loan apply करता, आणि तुमचा score 600 आहे. बँक तुम्हाला loan नाकारते. पण तुमचा मित्र ज्याचा स्कोर 780 आहे, त्याला लगेच loan मिळतो.
हा ब्लॉग अशा प्रत्येकासाठी आहे ज्यांना आपला credit score सुधारायचा आहे. तुम्ही स्कोर कमकुवत असतानाही योग्य सवयींनी तो हळूहळू सुधारू शकता – वेळेवर payment, limit चा योग्य वापर, आणि शिस्तबद्ध financial व्यवहार यामुळे.
Credit Score कमी होतो कसा? (Common Mistakes)
आपल्याला credit score का कमी होतो हे समजून घेतल्याशिवाय तो सुधारता येत नाही. काही सामान्य चुका स्कोरवर वाईट परिणाम करतात:
- Credit card bill वेळेवर न भरल्यामुळे
- Minimum payment करून उर्वरित रक्कम पुढे ढकलल्यामुळे
- Loan default किंवा settlement केल्यामुळे
- खूप वेळा loan/credit card साठी apply केल्यामुळे
उदाहरणार्थ, समजा तुम्ही credit card चं बिल ₹5000 आहे, पण तुम्ही फक्त ₹500 भरताय आणि rest पुढे ढकलता. या सततच्या सवयींमुळे तुमचा स्कोर खाली जातो.
कधी कधी आपण EMI विसरतो, किंवा अनेक credit card घेतो – पण यामुळे multiple enquiries होतात आणि बँकांना वाटतं की आपण financially unstable आहोत.
या चुका टाळल्यास तुमचा स्कोर कमी होणं थांबतं – आणि पुढे सुधारण्याची प्रक्रिया सुरू होते.
Payment वेळेवर करण्याचे फायदे
तुमचा credit score ठरवणाऱ्या घटकांमध्ये सर्वात मोठा वाटा आहे – repayment history. म्हणजे तुम्ही तुमचं कर्ज किंवा credit card बिल वेळेवर भरताय का?
उदाहरणार्थ, समजा तुमचं credit card bill दर महिन्याला ₹3000 येतं आणि तुम्ही ते वेळेवर भरता – तर हळूहळू बँका तुमच्यावर विश्वास ठेवू लागतात आणि तुमचा score वाढतो. उलट जर तुम्ही उशिरा भरत असाल, तर त्याचा score वर वाईट परिणाम होतो.
यासाठी तुम्ही auto-debit सेट करू शकता किंवा mobile reminder लावू शकता. आजच्या डिजिटल युगात वेळेवर भरणं कठीण नाही – फक्त सवय लागणं गरजेचं आहे.
वेळेवर भरलेलं कर्ज, पिढ्यानपिढ्या फायदा देतं – कारण ते तुमच्या profile मध्ये कायम सकारात्मक नोंद म्हणून राहतं.
Credit Utilization Ratio कमी ठेवा
Credit utilization ratio म्हणजे तुम्ही credit card वर मिळालेल्या limit पैकी किती वापरताय. ही ratio कमी ठेवणं म्हणजे स्कोर सुधारण्याचा shortcut आहे.
उदाहरणार्थ, जर तुमची limit ₹1,00,000 आहे आणि तुम्ही त्यातलं ₹90,000 खर्च करताय – तर तुमचा utilization 90% आहे – जे वाईट मानलं जातं.
पण जर तुम्ही दर महिन्याला फक्त ₹30,000–₹40,000 पर्यंतच खर्च करत असाल, तर utilization ratio 30–40% राहतो – जे आदर्श आहे.
हे बँकांना दाखवतं की तुम्ही सावध आणि नियंत्रित पद्धतीने पैसे वापरता. त्यामुळे तुम्ही financially stable आहात असं समजलं जातं आणि स्कोर सुधारतो.
जर तुम्हाला खर्च जास्त असतो, तर तुम्ही दुसरा credit card घेऊन total limit वाढवू शकता – ज्यामुळे ratio कमी होईल.
जुने Loan Accounts चालू ठेवा
खूप वेळा लोक जुनं loan फेडून झालं की account बंद करतात. पण हे लगेच करणं योग्य नाही. जुनी credit history ठेवणं हे स्कोर सुधारण्यासाठी फायदेशीर ठरतं.
उदाहरणार्थ, समजा तुम्ही 5 वर्षांपूर्वी एक personal loan घेतलं आणि वेळेवर फेडलं. जर ते account अजूनही report मध्ये active आहे (closed with good history), तर ते तुमचं financial maturity दाखवतं.
एक चांगली, जुनी history म्हणजे तुम्ही credit हाताळण्याच्या बाबतीत अनुभवी आहात असं समजलं जातं – आणि त्यामुळे score वर positive परिणाम होतो.
जर एखादं credit card वापरत नसाल तरी बंद करू नका – त्याला ₹0 balance ठेवा आणि कधी कधी वापरा. अशा account मुळे तुमचं average account age वाढतं आणि स्कोर सुधारतो.
नवीन Loan वारंवार Apply करू नका
काही लोक एका वेळेस 3–4 बँकांना loan साठी apply करतात – हे चुकीचं आहे. कारण प्रत्येक enquiry credit bureau मध्ये नोंदवली जाते आणि यामुळे स्कोरवर वाईट परिणाम होतो.
उदाहरणार्थ, जर तुम्ही एका महिन्यात personal loan, bike loan आणि credit card साठी apply केलं – तर तुमचा credit report मध्ये “multiple enquiries” नोंदवतात. यामुळे बँकांना वाटतं की तुम्ही आर्थिक अडचणीत आहात.
दर वेळेस enquiry केली की स्कोरमध्ये थोडं कमी होतं – आणि सतत केल्यास मोठं नुकसान होतं.
सल्ला – एक loan repay झाला की 6 महिने wait करा आणि मग नवीन apply करा. आणि loan apply करण्याआधी score check करून eligibility समजून घ्या.
Credit Report Regular Check करा
Credit report मध्ये चुका असू शकतात – जसं की जुनी loan closing न दाखवणं, चुकीचा outstanding balance, किंवा एखादी default नोंदवलेली असणं. अशा चुकांमुळे स्कोर कमी होतो.
उदाहरणार्थ, समजा तुम्ही एक credit card बंद केलं, पण report मध्ये तो अजून active दाखवलाय. तुम्ही ₹0 balance दिलंय, तरी ₹500 due दाखवलं जातं – हे स्कोर खाली नेऊ शकतं.
म्हणून दर 6 महिन्यांनी एकदा तरी तुमचा CIBIL, Experian किंवा CRIF report मोफत check करा. चुकीची माहिती दिसल्यास ते online rectify करण्यासाठी apply करा.
Financial accuracy आणि नियंत्रण ठेवायचं असेल, तर credit report चेक करणं ही सवय लावणं अत्यावश्यक आहे.
Conclusion
Credit score म्हणजे तुमचं आर्थिक आरोग्य – आणि ते सुधारण्यासाठी नियमित काळजी, शिस्त आणि योग्य माहिती गरजेची असते.
तुम्ही एकाच रात्रीत स्कोर सुधारू शकत नाही, पण जर तुम्ही 6 महिने वेळेवर bills भरले, limit चा योग्य वापर केला आणि loan inquiries कमी केल्या – तर तुम्ही बदल अनुभवू शकता.
आजपासून सुरुवात करा – credit report check करा, खर्चावर नियंत्रण ठेवा आणि फक्त गरज असतानाच credit वापरा. लक्षात ठेवा – चांगला स्कोर म्हणजे सुरक्षित भविष्य.
“तुम्ही तुमचा credit score सुधारण्यासाठी कोणता उपाय सुरू केलाय? कमेंटमध्ये सांगा आणि हा लेख शेअर करा – ज्यांना त्यांचा स्कोर सुधारायचा आहे!”
Credit Score आणि Credit Report म्हणजे काय? | Complete Guide to Credit Score in Marathi
